29.03.2025 r. (sobota)
Scena NCK
g. 13.00
bilet na cały dzień prelekcji – 69/49 zł <kup online – kliknij>
prowadzenie spotkania – Piotr Drożdż
Ryszard Pawłowski to legenda polskiego himalaizmu, uczestnik ponad 300. wypraw w różne góry świata, zdobywca 11. ośmiotysięczników (w tym pięciokrotnie Mount Everest) i były partner wspinaczkowy Jerzego Kukuczki.
W rozmowie z Piotrem Drożdżem, autorem jego biografii i redaktorem naczelnym Magazynu GÓRY, Ryszard Pawłowski i Tomasz Bryl opowiedzą o zrealizowanym w listopadzie 2024 roku projekcie Wulkaniczna Korona Ziemi. Prelekcję poprzedzi krótka prezentacja najważniejszych osiągnięć Ryszarda Pawłowskiego.
Ryszard Pawłowski zaczął się wspinać w 1970 roku. Początkowo fascynowały go jaskinie, z czasem jednak wybrał przestrzeń i wysokość. W 1977 roku po raz pierwszy wziął udział w wyprawie w góry najwyższe, w Hindukusz Afgański, gdzie wszedł nowymi drogami na trzy szczyty: siedmiotysięczniki Akher Chagh i Kohe Tez oraz sześciotysięcznik Shayoz Zom. W 1979 roku wytyczył nową drogę na południowo-zachodniej ścianie sześciotysięcznika Rishi Kot, którą pokonał w czystym stylu alpejskim w ciągu dwóch dni w zespole z Tadeuszem Karolczakiem. Pierwszym ośmiotysięcznikiem, na który wszedł był Broad Peak (1984), kolejnym – Annapurna (1991). Następnie jako pierwszy Polak wszedł na Ama Dablam (trzykrotnie w ciągu jednej wyprawy). W 1993 roku stanął na wierzchołku Nanga Parbat, a jesienią następnego roku na Lhotse. Lata 1994-1995 przyniosły pierwsze wejścia Pawłowskiego na Mount Everest: najpierw od strony nepalskiej, a później od tybetańskiej. W 1996 roku wszedł na K2 trudnym Północnym Filarem, co uważa za swoje największe osiągnięcie spośród wspinaczek na szczyty ośmiotysięczne. W kolejnych latach stawał jeszcze wielokrotnie na ośmiotysięcznikach: Gasherbrumie I (1997), Gasherbrumie II (1997, 2003, 2006), Cho Oyu (2000, 2005) i Shisha Pangmie (2001). Wracał także na Mount Everest, aby dokonać swojego trzeciego (1999), czwartego (2012) i piątego (2014) wejścia na „Dach Świata”.
Często wspinał się także w górach Ameryki Południowej i Północnej. W 1978 roku działał w Andach Peruwiańskich, gdzie wytyczył dwie nowe drogi (w tym bardzo trudną na Pirámide de Garcilaso). W Patagonii wszedł jako pierwszy Polak na Fitz Roy i Aguja Poincenot (1987) oraz Torre Central del Paine i Torre Norte del Paine (1997). W 2001 roku brał udział w wytyczeniu nowej drogi na Mendenhall Towers w Górach Nadbrzeżnych Ameryki. Pierwszych polskich przejść dokonywał także w Alpach, Kaukazie, Pamirze, Dolinie Yosemite i Alpach Nowozelandzkich.
Imponujące rekordy w liczbie przewodnickich wejść na Ama Dablam (28 razy), Aconcaguę (34) czy Island Peak (40), choć nie mogą być rozpatrywane w kategorii wyczynu sportowego, wiele mówią o sile pasji Pawłowskiego, który − jeśli nie jest na wyprawie − na co dzień wspina się: w skałkach, na ściance czy drogach drytoolowych.
Ostatnim projektem, który realizował z Tomaszem Brylem, jest Wulkaniczna Korona Ziemi – wejścia na najwyższe wulkany wszystkich kontynentów. Cel zrealizowali w 2024 roku, najpierw wchodząc – jako pierwsi Polacy – na Mount Sidley na Antarktydzie, a następnie na Ojos del Salado w Andach Środkowych. Tym samym 74-letni Pawłowski został najstarszym człowiekiem na ziemi, który skompletował tę kolekcję.
Amerykański alpinista Alex Lowe, powiedział kiedyś, że najlepszym wspinaczem jest ten, który z uprawiania alpinizmu czerpie najwięcej radości. I wydaje się, że w tej kategorii, kończący w tym roku 75 lat Pawłowski, jest jednym z liderów złotej ery polskiego himalaizmu.
Tomasz Bryl urodził się we Wrocławiu, gdzie ukończył Nauki Polityczne na Uniwersytecie Wrocławskim, jest także absolwentem studiów podyplomowych Collegium Civitas na kierunku Historia i Kultura Islamu. Zawodowo jest dyrektorem oraz czynnym instruktorem European Security Academy, a prywatnie podróżnikiem, miłośnikiem gór i członkiem Królewskiego Towarzystwa Geograficznego. 17 stycznia 2024 roku wraz z Ryszardem Pawłowskim dokonał pierwszego polskiego wejścia na Mount Sidley – najwyższy wulkan Antarktydy, a 29 listopada tego samego roku alpiniści wspólnie, jako pierwsi Polacy, ukończyli projekt Wulkaniczna Korona Ziemi.
